Ѓорговски Татјана дипл. мед. сестра вработена на Клиника за Ендокринологија, Дијабетес и Метаболички нарушувања,Скопје, одд. сестра на Центар за Дијабетес.
Во пресрет на светскиот ден на Дијабетесот, 14 Ноември, и годинешната тема “Дијабетес- медицинските сестри ја прават разликата”, разговараме со Ѓорговски Татјана дипл.мед.сестра вработена на Клиника за Ендокринологија, Дијабетес и Метаболички нарушувања за улогата на медицински сестри во справувањето со дијабетесот во Македонија.
- Која е улогата на посебно обучената медицинска сестра?
Здравјето, особено во една демократска земја во голема мера зависи од разумниот интерес и активирањето на самите луѓе во индивидуална и колективна смисла, а секој кој придонесува за развивање на таков интерес, доведува до активирање на луѓето да се грижат за сопственото здравје. Фундаментална одговорност на мед. сестра е неколкукратна: да го унапредува здравјето, да ја превенира болеста, да го поврати здравјето и да ја олесни состојбата на пациентот. Сестрата има главна улога во одредување и имплементирање на саканите стандарди на сестринската пракса и едукација.
- Колку зголемената телесна тежина е ризик фактор за одредени болести и состојби?
Секако дека прекумерната телесна тежина доведува до одредени состојби и нарушено здравје. Централната дебелина, (пример како на сликата), замастен црн дроб, дијабетес тип 2, хипертензија односно покачен крвен притисок и други состојби, можат да бидат резултат на зголемената телесна тежина Токму ваквата група на пациенти се предизвик, за целиот здравствен систем, а посебно за медицнските сестри во нивнта едукација за практицирање на здрав животен стил и минимизарање на ризикот од дополнителни заболувања.
- Сестра Тања, што значи здрав животен стил? Што треба овие пациенти да променат?
Секако дека промена на животниот стил значително придонесува за подобрување на состојбите и нарушеното здравје. Особено во превенцијата и третман на дијабетес тип 2,значајна улога игра здравиот начин на исхрана, редовната физичка активност, која треба да биде 2-3 пати неделно во времетраење од минимум 30 минути на ден. Секоја физичка активност треба да биде во согласност со здравствената состојба на самиот пациент, односно доколку пациентот има посериозни здравствени нарушувања, таа да биде умерена т.е во вид на прошетки по хоризонтални патеки на отворен простор (шеталиште, кеј, парк).
- Дали може исхраната да придонесе во ублажувањето на одредени здравствени состојби?
Секако дека исхраната е многу важна во севкупниот третман на лицата со дијабетес и прекумерната телесна тежина. Правилно избалансирана исхрана со внес на продукти со ниско калорична вредност, без заситени масти (индустриска храна, теста и колачи) значително ќе влијае на регулирање на телесната тежина како и на добрата гликемиска контрола.
Многу често диетата се поврзува со гладување, што апсолутно не е точно. Диетата во суштина претставува правилен начин на исхрана и внес на сите нутритивни состојки, избалансирани мегу себе.
- Кој и како треба да ги научи пациентите за примена на правилната исхрана, физичката активност и промената на животниот стил?
Медицинската сетра има важна улога во едукацијата на пациентите затоа што таа е алка меѓу докторските препораки и нивното спроведување. Таа како член на тимот е одговорна со своите квалификации успешно да го спроведе едукативниот процес.
- Зошто е важна едукацијата на пациентите?
Едукацијата може да биде индивидуална и групна и насочена према потребите на пациентот. Со едукацијата на пациентите им се олеснува разбирањето на нивната состојба , им се даваат практични информации и совети кои може лесно да ги спроведуваатт во домашни услови. Тоа доведува до полесно справување со нивната состојбата.
ЕДУКАЦИЈАТА Е ПРЕВЕНЦИЈА.
