Влијанието на недостаток на јод

Нарушувањата на тироидната жлезда се едни од најчестите болести во светот, со околу 1,6 милијарди луѓе ширум светот изложени на ризик.¹ Јодот е составен дел на тироидните хормони и затоа е важен фактор во развојот на хипотироидизам (неактивна тироидна жлезда) и хипертироидизам (прекумерна активност).¹ Без доволно јод може да се развие хипотироидизам, кретенизам и други нарушувања со дефицит на јод. Спротивно на тоа, прекумерниот внес на јод може да доведе до хипертироидизам.¹

Зошто е важен јодот?

Јодот е клучната компонента во производството на тироидните хормони тироксин (Т4) и тријодотиронин (Т3).⁴ Тироидните хормони му помагаат на телото оптимално да ја користи енергијата, да остане топло и да го одржуваат мозокот, срцето, мускулите и другите органи да работат како што се тие.⁵ Тироидните хормони и јодот се есенцијални за растот на фетусот, созревањето на коските и развојот на мозокот.² Според СЗО, недоволниот внес на јод е најчеста причина за ментална ретардација што може да се спречи.³

Колку јод ви треба?

Една лажичка јод е се што ви треба во текот на животот; сепак, бидејќи телото не може да складира јод долги периоди, редовно се потребни мали количини.² Повеќето луѓе можат да толерираат големи количини на јод без негативни ефекти. Внесувањето на повеќе од 1.000 микрограми дневно може да биде штетно.²

Дневната потреба за јод се менува во текот на животот на една личност:⁴

• Доенчиња: 110–130 микрограми
• Деца (1–8 години): 90 микрограми
• Деца (9–13 години): 120 микрограми
• Адолесценти и возрасни: 150 микрограми
• Бремени жени: 220 микрограми
• Доилки: 290 микрограми

Како да ја задоволите потребата за јод

Морската храна е добар извор бидејќи океаните се богати со јод.² Иако со помалку јод од повеќето морски плодови, јајцата, месото и млечните производи се побогати од повеќето намирници од растително потекло.²

Вообичаени извори на јод во исхраната:⁷

• Одредени видови леб
• Јодизирана кујнска сол
• Сирење
• Морска риба
• Кравјо млеко
• Морски алги (вклучувајќи алги, ламинарии и нори)
• Јајца
• Школки
• Замрзнат јогурт
• Млеко од соја
• Сладолед
• Соја сос
• Мултивитамини кои содржат јод
• Јогурт

Најдобар метод за спречување на недостаток на јод е долгорочното дополнување на исхраната со јодирана сол, стратегијата препорачана од СЗО.

Недостаток на јод и неговите здравствени последици

Хроничниот дефицит на јод може да биде штетен за вашето здравје.⁷ Недостатокот на јод доведува до намалување на тироидните хормони и е најчеста причина за недоволно активна тироидна жлезда (хипотироидизам).^1,7 Видливиот и непогрешлив ефект на дефицитот на јод е зголемувањето на тироидна жлезда, позната како гушавост.⁷ За да се спречат сериозни здравствени последици, важно е да се препознаат раните знаци на дефицит на јод.

References

1. Khan A, Khan MM, Akhtar S. Thyroid disorders, etiology and prevalence. J Med Sci 2002; 2: 89–94. http://www.scialert.net/fulltext/?doi=jms.2002.89.94&org=11. Last accessed February 2022
2. Nutrition Australia. Nutrition fact sheet: iodine. Available at hhttps://nutritionaustralia.org/app/uploads/2020/05/Iodine_Printable-Detailed-Summary.pdf . Last accessed February 2022
3. World Health Organization. Micronutrient deficiencies. Available at http://www.who.int/nutrition/topics/idd/en/. Last accessed February 2022
4. Institute of Medicine of the National Academies. Dietary reference intakes for vitamin A, vitamin K, arsenic, boron, chromium, copper, iodine, iron, manganese, molybdenum, nickel, silicon, vanadium, and zinc. Washington, DC: National Academy Press, 2001.
5. American Thyroid Association. Hypothyroidism. Available at http://www.thyroid.org/wp-content/uploads/patients/brochures/ata-hypothyroidism-brochure.pdf. Last accessed February 2022
6. United Nations. Sixth report on the world nutrition situation. Available at http://www.unscn.org/files/Publications/RWNS6/report/SCN_report.pdf. Last accessed February 2022
7. American Thyroid Association. Iodine deficiency. Available at http://www.thyroid.org/wp-content/uploads/patients/brochures/IodineDeficiency_brochure.pdf. Last accessed February 2022
8. Zimmermann M. Low iodine intakes in weaning infants. IDD Newsletter 2010; 38: 1–3. Available at http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.187.3644&rep=rep1&type=pdf. Last accessed February 2022
9. American Thyroid Association. American Thyroid Association (ATA) issues statement on the potential risks of excess iodine ingestion and exposure. Available at http://www.thyroid.org/american-thyroid-association-ata-issues-statement-on-the-potential-risks-of-excess-iodine-ingestion-and-exposure/. Last accessed February 2022
10. World Health Organization. Unhealthy diet. Available at http://www.who.int/gho/ncd/risk_factors/unhealthy_diet_text/en/index.html. Last accessed February 2022
11. World Health Organization. Is it true that lack of iodine really causes brain damage? Available at http://www.who.int/features/qa/17/en/. Last accessed February 2022
12. Qian M, Wang D, Watkins WE et al. The effects of iodine on intelligence in children: a meta-analysis of studies conducted in China. Asia Pac J Clin Nutr 2005; 14: 32–42